W żegludze śródlądowej obowiązują lokalne (wewnętrzne) sygnały wezwania pomocy. Powstanie nowych rodzajów sportów wodnych spowodowało powstanie dodatkowych manualnych sygnałów nieujętych w istniejących przepisach. Znajomość sygnałów wzywania pomocy we wszystkich sportach wodnych uprawianych na wodach śródlądowych i morskich jest obowiązkiem każdego prowadzącego jacht żaglowy czy też motorowy.
Nadawanie sygnałów
Sygnały wizualne i dźwiękowe nadawane są osobno lub łącznie. Ich ilość umożliwia nadawanie wszystkimi możliwymi sposobami, także w przypadku braku specjalistycznych urządzeń sygnałowych. W razie potrzeby istnieje zawsze możliwość szybkiego zrobienia odpowiedniego sygnału wizualnego z dostępnych pod ręką materiałów. W przypadku niebezpieczeństwa każdy sposób zwrócenia na siebie uwagi jest dobry, nawet wtedy, gdy nie jest zgodny z ogólnie przyjętymi znakami wezwania pomocy. Ze względu na sposób nadawania sygnały dzielą się one na nadawane manualnie lub za pomocą urządzeń technicznych. Sygnały manualne są nadawane przez ruchy rąk (powtarzalne podnoszenie i opuszczanie rąk). Do sygnałów nadawanych za pomocą wizualnych środków technicznych należą te, które wykorzystują flagi i płachty sygnalizacyjne oraz sygnały świetlne. Sygnały wizualne należy podzielić na: przewidziane do nadawania w dzień i nocne. Sygnały nocne muszą być widziane w ciemności. Latarki, lampy sygnalizacyjne, rakiety sygnalizacyjne, pochodnie lub ogień z płonącego w pojemniku oleju napędowego mogą być stosowane zarówno w dzień, jak i w nocy. Do technicznych urządzeń wezwania pomocy zaliczamy urządzenia umożliwiające nadanie radiowych sygnałów wezwania pomocy fonicznych lub telegraficznych. Sygnały dźwiękowe (akustyczne) to sygnały nadawane za pomocą środków pirotechnicznych lub za pomocą dzwonów, gongów, gwizdków, buczków i tyfonów. Techniczne środki pirotechniczne sygnalizacji wizualnej to środki sygnalizacji dymnej oraz pochodnie i rakiety sygnalizacyjne. Pamiętać należy, że nie można używać przeterminowanych środków pirotechnicznych. Pławki dymne zrzucamy, a ręczne świece
dymne i pochodnie odpalamy zawsze po zawietrznej jachtu. Nie dotyczy to pławek świetlno-dymnych. Przed odpaleniem rakiety sygnalizacyjnej należy się upewnić, że po strzale nie zahaczy ona o elementy olinowania jachtu. Środki sygnalizacji akustycznej to w przypadku okrętów wojennych wystrzały z broni lufowej. Przepisy PRS z 2010 r. (Przepisy nadzoru konwencyjnego statków morskich, Część III Środki sygnałowe § 2.5 Wyposażenie statków w pirotechniczne środki sygnałowe) zalecają wyposażenie statku w 12 rakiet dźwiękowych lub petard.
Sygnały wzywania pomocy stosowane na morzu
Sygnały morskie unormowane zostały przez Międzynarodowe przepisy o zapobieganiu zderzeniom na morzu (MPZZM 1972) określane w Polsce także skrótowa nazwą MPDM (Międzynarodowe Prawo Drogi Morskiej). Załącznik IV Sygnały wzywania pomocy określa ilość (13 sygnałów) oraz sposób nadawania tych sygnałów. Jednocześnie w punkcie 2. załącznika zakazuje używania w/w sygnałów w celach innych niż wezwanie pomocy. Jednocześnie w punkcie 3. zwraca uwagę na sygnały Międzynarodowego kodu sygnałowego i Poradnika poszukiwania i ratowania dla statków handlowych oraz w podpunkcie „a” ustala znak „kawał płótna pomarańczowego z czarnym kwadratem i kołem lub podobnym symbolem dla identyfikacji z powietrza”. W podpunkcie „b” sygnał w postaci barwnego znaku na wodzie w kolorze pomarańczowym. W praktyce barwniki wody zabarwiają ją na jaskrawy, opalizujący jasnozielony kolor. Jednocześnie część A przepisów MPZZM-72 – Postanowienia ogólne (Prawidło I Zakres stosowania) ustala, że przepisy te są stosowane w stosunku do statków na pełnym morzu. Jednocześnie przewidują one, że na niektórych wodach państwa przybrzeżne mają prawo ustanawiać własne przepisy miejscowe, które mają na tych akwenach pierwszeństwo nad przepisami MPZZM-72. Znajomość przepisów miejscowych jest według MPZZM obowiązkowa.
Cały artykuł dostępny w Jachtingu 5-6/2018. Kup wersję online po kliknięciu w link.